મારા પછી – ૫

પારુલ ખખ્ખર

          આ પહેલાના ચાર લેખમાં કોઈ જીવતીજાગતી સ્ત્રી કોઈ પુરુષના જીવનમાંથી ચાલી જાય અને એ સ્ત્રી પોતાની ગેરહાજરીમાં એ પુરુષ કેવું અનુભવતો હશે એની કલ્પનાઓ વિશે લખાયું. ક્યારેક એ સ્ત્રી જાણી જોઈને ચાલી ગયાની વાત હતી, તો ક્યારેક સમજણથી છૂટા પડ્યાની વાત હતી. ક્યારેક એ સ્ત્રીના તરછોડાયાની વાત હતી તો ક્યારેક કારણ વગર ગાંઠ છૂટી ગયાની વાત હતી. આજે વાત માંડવી છે કોઈ સ્ત્રીની હયાતી પછીની વાત… એટલેકે વાત ‘મારા પછી’ની…

સાથરે મૂકેલા દીવા પર ટકટકી લગાવેલી કમ સે કમ બે આંખો અવશ્ય તગતગી ઉઠશે… મારા પછી!

એ મધ્ધમ રોશનીમાં રેલાશે સાથે જોયેલા સપનાઓ…

એ દીવાના તેજે ઓગળશે તીખાં-મીઠાં છણકાંઓ…

એ અજવાળે ઝળહળશે કંઇ કેટલાયે સંવાદો..

અને એ ભાવુક આંખેથી ટપ્પ દઇને ખરી પડશે મારા નામનું મોતી !

અને એ આંખેથી આખેઆખો દરિયો ઉલેચાઇ જશે મારા પછી !

       શસ્ત્રો જેને છેદી શકે છે, પાણી જેને ભીંજવી શકે છે, વાયુ જેને સૂકવી શકે છે, અગ્નિ જેને બાળી શકે છે એવું આ નાશવંત શરીર મારા નામનું વસ્ત્ર છોડીને કોઈ નવીન વેશ ધારણ કરવા પ્રસ્થાન કરી જશે. જેનાથી ક્યારેય છાણની, ગૌમુત્રની વાસ સહન ન થતી એને છાણની પથારી પર સૂવરાવીને ગૌમુત્રથી નવડાવવામાં આવશે,જે આજીવન અતિશય શરમાળ રહી છે એને અનેક સ્ત્રીઓની હાજરીમાં અનાવૃત કરવામાં આવશે. એના કપાળ પર ચંદનની આડ કરવામાં આવશે, સેંથીમાં સિંદુર અને હાથ-પગ પર અળતો લગાવવામાં આવશે. એને જરાય ન ભાવતું એ તુલસીપત્ર એનાં મોંમાં પધરાવવામાં આવશે. એના નિર્જીવ શરીર પર ફૂલોના ઢગ ખડકાશે,લાલચટ્ટાક ચુંદડી ઓઢીને એ જોગણી ચાર ખભે ચડીને હરિવરને વરવા ચાલી નીકળશે. રુપેરી વરખવાળી બગીમાં જતી એ સ્ત્રી અનેક સ્ત્રી-પુરુષોની આંખોને ભીંજવતી જશે.મુક્તિધામનાં આખરી પડાવે ફરીવાર ગંગા-જમનાના પાણીથી એ કમનીય કાયાને શુદ્ધ કરવામાં આવશે. જવતલનાં શણગાર થશે.સ્મશાનની ભઠ્ઠીમાં એ શેરીરને હોમી દેવામાં આવશે અને એક આખો હર્યોભર્યો સંસાર ઉજ્જડ બનશે…મારા પછી!

સેંથી પૂરતા તારા હાથ…

મંગળસૂત્ર પહેરાવતા તારા હાથ…

સુહાગરાતે મહેંદીમાંથી પોતાનું નામ શોધતા તારા હાથ…

તારી હથેળીની કોમળતામાં આ હથેળીની રુક્ષતાને ઓગાળી દેતા તારા હાથ…

ગાલ પર, વાળ પર, હોઠ પર સરકતા તારા હાથ..

મારા નામના પીંડ કાપતી વખતે તો અવશ્ય ધ્રુજી  જ જશે…મારા પછી!

બેડરૂમમાં હવે આમતેમ કાગળો નહી ઉડે

પલંગ પરનું ગાદલું એ સ્ત્રીના બેસવાથી એક ખૂણે દબાઇ ગયુ છે એ હવે ફરીથી ભરાવી લેવાશે..

બેડરૂમ હવે બેડરૂમ જ લાગશે…પુસ્તકાલય નહી.

ગુલમહોરને જોવા હવે બારીઓ ખુલશે નહી…

બોલપેન હવે કોઇના સ્પર્શ માટે તડપતી રહેશે… રીફીલો હવે સુકાઇ જાશે….

કાગળોને ઉધઈ લાગશે…

વસ્ત્રોની જેમ ચીપકી રહેતા ચશ્મા નિમાણા થશે..

ચશ્મા તો અહિંયા જ રહી જશે પણ પેલી સતત વધતાં જતાં નંબરવાળી બે આંખો ઓલવાઇ  જશે સ્મશાનમા..મારા પછી !

હવે કેસરી ગુલાબની કળીઓ તસ્વીરમાં કેદ થયા વગર જ ફૂલ બનીને ખીલી જશે અને ખરી જશે…

હવે સ્માર્ટફોનમાં વર્ષોથી સેટ થયેલી ‘બાઝીગર’ની રીંગટોન સંભળાતી બંધ થશે..

હવે લેપટોપ પર ધુળ બાઝશે..

હવે અનેક જી.બી.ડેટા દબાવીને બેઠેલી સ્ત્રી સ્પેસમાં જતી રહેશે અને લેપટોપમાં સ્પેસ થઈ જશે.

હવે રામરક્ષાસ્તોત્રનાં ગાન બંધ થશે, હવે ગીતાના શ્લોકો સંભળાતા બંધ થશે, હવે વોઇસ રેકોર્ડર ડીલીટ કરાશે, હવે મોબાઇલનો ફ્રન્ટ કેમેરા વપરાયા વગરનો ઝાંખો થશે…

ભીના ટૉવેલ સૂકવવાની કોઇ કચકચ નહી…જમીને આસન ઉપાડવાની કોઇ ઉતાવળ નહી…મચ્છરદાની સંકેલવા માટેના કોઇ વારા નહી…ટી.વી.ના વોલ્યુમ માટે કોઇ બંધનો નહી…હવે બધું જ મનફાવતું કરી શકાશે અને તો ય…આમાંનું બધું જ થતી વખતે એક ટીસ ઉઠશે…મારા પછી!

૧૨ દિવસ પછી હયાતીનાં દસ્તાવેજ જેવી ડાયરીઓ ખુલશે…

દટ્ટણ્પટ્ટણ થયેલી અનેક ઘટનાઓનાં અસ્થિપીંજરો મળી આવશે, અનેક ઉજાગરાઓ કાગળમાંથી બહાર ઠેકી આવશે…અનેક નિસાસાઓની વણજાર ચાલવા લાગશે…અનેક ડૂમા-ડુસકાં દોડીદોડીને હાજરી પૂરાવી જશે…નહી કહેવાયેલી અનેક ફરિયાદોના પોટલાં ખુલશે..અનેક અધુરાં..અધકચરાં કલ્પનો ઠેરઠેર વિખરાયેલા મળી આવશે…’ફરાઝ’ની બેશુમાર શાયરીઓ પોક મુકશે…’બક્ષી’ના કાતિલ ક્વૉટ ખભા નીચે કરીને ચાલતા થશે..શિરીષ વૃક્ષો છાતી કુટશે…સૂકાઈ ગયેલા આંસૂઓ મરણપોક મૂકશે… અને એક વસમી સાંજ દૂરથી આખરી સલામ આપશે…મારા પછી!

એ સ્ત્રીનું વસીયતનામુ વંચાશે…

ખજાનો એના વારસદારોને સોંપતા પહેલા…તારી બે આંખો મનભરીને વાંચશે એ શબ્દોને, જેને તે  ક્યારેય નથી વાંચ્યા. અને તારી આંખો ચૂમશે આ ગુલાબી અક્ષરોને…મારા પછી !

આ એ સ્ત્રી ! જે ચાર દિવાલ વચ્ચે લખતી લખતી ધૂમાડો થઇ ગઇ !

આ એ સ્ત્રી! જેણે ક્યારેય કોઈ ફરિયાદ નથી કરી.

આ એ સ્ત્રી! જે હંમેશા અનુકૂલન સાધતી રહી છે.

આ એ સ્ત્રી! જે કોઈ જ ઘર્ષણ ન થાય એની કાળજી રાખતી રહી છે.

એ સ્મિત…જેનાં પર કોઇ ઓળઘોળ હતું…એ કાયા જે મનભરીને નિહાળી હતી…સ્પર્શી હતી..ચાહી હતી.. એ છબીમાં કેદ થશે. પહેલા ફુલોનાં પછી સુખડના હાર ચડાવાશે…અનેક વણવપરાતા શબ્દોની સાધક એવી એક અકોણી છોકરી તસ્વીરગ્રસ્ત થશે.

ટેડીબિયરનાં કીચેઇન વાળો કબાટ ખુલશે..કેટલીયે મનગમતી..તનગમતી સાડીઓ હાહાકાર મચાવશે…

રંગબેરંગી દુપટ્ટાઓ આંખો પટપટાવશે…

લીપસ્ટીક…નેઇલકલર…બેંગલ્સનાં રંગો મન પર હાવી થશે

રંગબેરંગી બટરફ્લાય આકાશમાર્ગે ઉડવા લાગશે

કાજળઘેરી આંખો અગ્નિમાં સ્વાહા થશે અને કાજળને નજર લાગશે.

અસ્થિની માટલી લાલ કપડામાં વીંટાળી વહેલી તકે દ્વારકાની ગોમતીનાં જળમાં પધરાવી દેવામાં આવશે એ સાથે જ એક મીરાં…એક રાધા…એક શબરી…એક અહલ્યા…એક અગનપંખિણી રાખ બની વહી જશે…અને ભળી જશે કૃષ્ણની માટીમાં…મારા પછી !

પણ..આ હજારો સૂર્યમાળાઓ ધરાવતું બ્રહ્માંડ કંઇ અટકશે નહી.

સવાર થશે…સાંજ થશે…અને રાત થશે.ઉષા અને સંધ્યાના રંગો એવા જ મનમોહક રહેશે…ઘડિયાળ અવિરત ટકટક કરતી રહેશે..પાનખર અને વસંત આવતી રહેશે… મેઘધનુષ રચાતું રહેશે…ભૂંસાતું રહેશે…સ્વાધ્યાય કેન્દ્રો ચાલતા રહેશે…ફેસબૂકમાં સ્ટેટસ અપડેટ થતાં રહેશે…જન્મદિવસો, લગ્નદિવસો ઉજવાતા રહેશે…ભાગવત સપ્તાહ…ગીતા પારાયણ થતાં રહેશે…અનેક  જીવ દેહમાંથી દેહાતીત થતા રહેશે અને તો યે મારી છાપ ક્યારેય નહીં ભૂંસાય…મારા પછી!

હાં ફરક એટલો પડશે કે હવે ‘ડી-ડ્રાઇવ’માં પડેલા ‘My all‘ નામના જે ફોલ્ડરને હંમેશા અવગણ્યું હતું એ ફરીફરીને ખોલાશે…એના તમામ કાર્યક્રમોની સૂચી જોઇ ગર્વથી છાતી ફુલાવી શકાશે…એના તમામ વીડિયોને ‘યુ-ટ્યુબ’ પર ચીવટથી અપલોડ કરવામાં આવશે…વારંવાર જોવામાં આવશે. એની ફોટો માટેની ચાહતને સંભારણાઓ તરીકે બિરદાવવામાં આવશે…એના અવાજમાં રેકોર્ડ થયેલી ગઝલોને વારંવાર સાંભળવામા અને વોટસએપ પર ફોરવર્ડ કરવામાં આવશે…એની ફાઇલમાંથી પ્રશંસકોના પત્રો વાંચીને આંખો ભીની થતી રહેશે..એનાં ઢગલો  પુસ્તકોને ‘પુસ્તક પરબ’માં આપી દેવાની આખરી ઈચ્છા પુરી કરવામાં કાળજું કપાઇ જશે…કેટલાયે નામી-અનામી શોકસંદેશાઓથી ડ્રોઅર છલકાઇ જશે…મારા પછી !

એક ગુલાબી પુલ ધ્વસ્ત થશે. એ પુલ પર ઉડતો ગુલાલ આંસૂઓ વાટે રેલાઈ જશે. કેટલીયે કવિતાના આસ્વાદો અનાથ બનશે. કેટલીયે વાર્તાઓ પોસ્ટમોર્ટમ થયા વગર જ ભુલાઈ જશે.કેટકેટલાં સેલ્ફિઓ પુણ્યતિથિ માટે સેવ કરી લેવાશે.અનેક રેસિપિઓના અખતરા હવે થયા વગરના રહી જશે.સાઉન્ડ-ક્લાઉડ પરની ઓડિયો ક્લિપ્સને વારંવાર સાંભળવામાં આવશે.ગૂગલ ડ્રાઇવને ફંફોસી ફંફોસીને યાદગીરીઓને ભેગી કરવામાં આવશે.

નેમપ્લેટ પરથી એક નામ ચાલ્યું જશે અને નેમપ્લેટ નવી બનાવી લેવાશે…અનેક સખીઓ છાતીફાટ રડશે…શ્રદ્ધાંજલી કાવ્યોથી મેગેઝિનો ઉભરાઇ જશે…મકાનના દરવાજે હવે પોસ્ટમેન આવતો બંધ થશે…કુરિયરમેન બોણી માંગવા નહી આવે…કોરા પરબિડિયાં હવે શોકસંદેશા લખવામાં ઉપયોગી થશે… આખો દિવસ  ઓન રહેતું વાઇફાઇનું મોડેમ હવે પરત કરી દેવાશે…ઇન્ટરનેટનો અનલિમિટેડ પ્લાન હવે સ્થગિત કરી દેવામાં આવશે. પુસ્તકોના કબાટમાં હવે વધારાની વસ્તુઓ ભરી દેવામાં આવશે.અને તો ય મને ખાતરી છે કે…

કોઇ કોમ્પ્યુટરનાં સ્ક્રીનસેવર પર ચમકી જશે એક નામ મારું…

કોઇ તળાવની પાળે રાહ જોતી આંખોમાં રેલાશે એક નામ મારું…

કોઇ મશીનની ઘરઘરાટીમાં સંભળાશે એક નામ મારું…

કોઇ રણની રેતીમાં લખાતું રહેશે એક નામ મારું…

કોઈ ડીલીટ થયેલા મેઇલમાં ડોકાતું રહેશે એક નામ મારું..

જે નામને બેશુમાર ચાહ્યું હતું તેની પાછળ સ્વ. લગાડવામાં આવશે.બે-ચાર પેઢી પછી એ નામ પણ ઓગળી જશે..છબી હાર સોતી ઉતારી લેવામાં આવશે..મંદીરના કોઇ ખૂણામાં ગોઠવી દેવામાં આવશે

પણ….

કબુતરા અને હોલા એના હાથેથી ચણ ખાવા ટળવળતા રહેશે..એ પતરંગો…એ કલકલિયો…એ શક્કરકોરો…એ કંસારો..એની એક ઝલક માટે ફળિયામાં મંડરાતા રહેશે…ગુલમહોરની પીળી પાંદડીઓથી ફળિયું રંગાઇ જશે..પેલ્ટાફોરમનાં ફુલો માદક ખુશ્બુ રેલાવતા ખર્યા કરશે..એની પીળા ફૂલોની ચાદર  પથરાઈ જશે…ગુલમહોરના થડમાં પાગરેલો વડલો ઝીણી આંખે કોઇને શોધ્યા કરશે… મારા પછી!

અને…અને…અને..

શબ્દોનાં કામણ રહેશે…
પીડાનાં મારણ રહેશે…
એક મુઠ્ઠી ગુલાલ રહેશે…
ગુલાબી ધમાલ રહેશે…
અઢળક યાદોના ખજાના રહેશે…
અને…એક નામ સુખડમાં  કોતરાઇને અમર બની જાશે…મારા પછી.

---

સુશ્રી પારુલ ખખ્ખરનો સંપર્ક parul.khakhar@gmail.com વિજાણુ ટપાલ સરનામે થઈ શકે છે.