ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ

ભગવાન થાવરાણી

અને એક હતા મધુકર રાજસ્થાની. ( એક મધુકર બિહારી પણ હતા ! ) એમની ઓળખ રૂપે કેટલીક ગૈર-ફિલ્મી રચનાઓના મુખડા રજૂ કરીશ તો સંગીતના સાચા ભાવકો એમને તુરંત ઓળખી જશે.  ‘ યે આવારા રાતેં ‘, ‘ નથની સે ટૂટા મોતી રે ‘ ( મન્ના ડે), ‘ તેરે ભરોસે ઓ નંદ લાલા ‘ , ‘ પાંવ પડું તોરે શ્યામ ‘  ‘ તુમ આઓ રુમઝુમ કરતી પાયલ કી ઝનકાર લિયે ‘ ( રફી ) , ‘ આબાદ રહો મેરે દિલ કો જલાને વાલે ‘ , ‘ આજ ગગન મેં ચંદા ઉતરા ‘  ‘ બાત અધૂરી રહ ગઈ ઉસ દિન ‘ ( મુકેશ ) અને ‘ આંખોં મેં કિસી કી ખોકર મૈં ‘  ‘ ચુપકે સે કભી જબ યાદ મેરી ‘ ( તલત મહેમૂદ ). હા જી. આ બધી તિલિસ્મી રચનાઓના રચયિતા એટલે આ મધુકર રાજસ્થાની. રેડિયોના સુવર્ણયુગમાં આ બધા ગીતો અને વિશેષત: ભજનોનો આસવ મારા જેવા ભાવકોએ વિવિધ ભારતી પર ભરપેટ પીધો છે.

રસપ્રદ વાત એ કે એમણે આશરે બે ડઝન ફિલ્મોમાં પણ ગીતો લખ્યા જેને રોશન, સુધીર ફડકે અને હુસ્નલાલ ભગતરામ જેવા દિગ્ગજોએ સંગીતે મઢ્યા. કમનસીબે ન ફિલ્મો ચાલી, ન ગીતો. પેશ છે એ ફિલ્મોમાંની બે ગઝલો. બન્ને ફિલ્મ ‘ દિવાલી કી રાત ‘ ( ૧૯૫૬ ) ની છે અને સંગીતકાર છે સ્નેહલ ભાટકર.

 

કહાં મેરી મંઝિલ કહાં મેરી રાહેં,  કહાં  અપને દિલ કો લિયે જા રહા હું
બહારોં ને મુજ સે કિયા હૈ કિનારા, ખિઝાંઓં કો શિકવે કિયે જા રહા હું

ગિરી ઐસી બિજલી જલા આશિયાના, મગર યે ચમન મેં કિસી ને ન જાના
લુટી મેરી મંઝિલ મિટી આરઝૂએં, મગર ફિર ભી અબ તક જિયે જા રહા હું

શિકાયત ન ઉનસે ન કોઈ ગિલા હૈ, જહાં મેં મુહોબત કા યે હી સિલા હૈ
છુપાએ  હુએ  દર્દ  દિલ  મેં  હઝારોં, હુઝૂમે  તમન્ના  લિયે  જા  રહા  હું

ભુલા  દો  મુજે  ઔર  મેરી  કહાની, મુબારક હો તુમકો નઈ ઝિંદગાની
સલામત રહો તુમ હો સહરા મુબારક, દુઆએં મૈં દિલ સે દિયે જા રહા હું..

– તલત મહેમૂદ

કહને કો બહુત  કુછ કહના થા, ટકરાઈ નજર શરમા હી ગએ
ઈસ ઝુકતી નઝર કો દેખ સનમ, હમ પિયે બિના લહરા હી ગએ

ઝુલ્ફોં કી ઘટાઓં મેં છુપકર, જી ભર કે ચલાઓ તીરે નઝર
ઉલફત કી અદા કે દીવાને, સૌ તીર જિગર પર ખા હી ગએ

તુમ રાઝે મુહોબત ક્યા સમજો, તુમ ઈશ્ક કી બાતેં ક્યા જાનો
હાય કચ્ચે ધાગે  સે બંધ  કર, સરકાર મેરી  તુમ આ હી ગએ

ઐ સાઝે  જવાની છેડ  કોઈ, એક ગીત  સુહાના  પ્યાર ભરા
દો પ્યાર ભરે દિલ આજ મિલે, મંઝિલ કો અપની પા હી ગએ

ઐ રાત યહીં પર  રુક જા તૂ, ઐ ચાંદ સિતારોં મત ઢલના
અંદાઝે બયાં સે ઝાહિર હૈ, હમ ઉનકે દિલ કો ભા હી ગએ..

– તલત મહેમૂદ / મધુબાલા ઝાવેરી

શ્રી ભગવાન થાવરાણીનો સંપર્ક bhagwan.thavrani@gmail.com વીજાણુ ટપાલ સરનામે કરી શકાય છે.