ટાઈટલ સોન્ગ
(આ શ્રેણીમાં હિન્દી ફિલ્મોમાં આવતાં ટાઈટલ્સ દરમિયાન વાગતાં ગીતો વિશે વાત કરવાનો ઉપક્રમ છે.)
બીરેન કોઠારી
“મિસ્ટર પોટેટો ચીપ્સ, લેડીઝ કો શરાબ ઑફર કરને કા તરીકા યે હૈ કિ હરીકેન આયે, તૂફાન આયે, ભૂચાલ આયે, લેકિન ગ્લાસ સે એક બુંદ શરાબ ભી ન છલકે, ઔર છલકે તો કાયદે સે છલકે. યૂં….” અને પછી ‘ઢીશૂમ…’ કરતોકને હીરો દ્વારા સામેવાળાના પેટમાં મુક્કો.
સમજનારા સમજી ગયા હશે કે આ દૃશ્ય હૃષિકેશ મુખરજીની ફિલ્મ ‘જુર્માના’નું આરંભિક દૃશ્ય છે. પણ બિલકુલ આ જ દૃશ્ય હૃષિકેશ મુખર્જીની એ જ વર્ષે આવી ગયેલી ફિલ્મ ‘ગોલમાલ’માં પણ જોવા મળે છે. એ શી રીતે?
‘ગોલમાલ’ના હીરો પ્રસાદ (અમોલ પાલેકર)ને તેનો મિત્ર દેવેન (દેવેન વર્મા) પોતાની સાથે મોહન સ્ટુડિયો પર લઈ આવે છે, કેમ કે પ્રસાદને નોકરીના ઈન્ટરવ્યૂ માટે કુર્તા-પાયજામાની જરૂર છે. સ્ટુડિયો પર ‘જુર્માના’ના ઉપર જણાવેલા દૃશ્યનું શૂટિંગ ચાલતું હોય છે. દિગ્દર્શક ‘કટ ઈટ’ કહે છે એ પછી શૂટિંગ કરતા અમિતાભ સેટ પરથી બહાર નીકળે છે. પોતાના મિત્ર દેવેનને જુએ છે અને કહે છે, ‘હેય! દેવેન?’ દેવેન પૂછે છે, “હાય હીરો! કિસકી નૌકરી કર રહા હૈ?” અમિતાભ કહે છે, “હૈ યાર, જુર્માના!” દેવેન કહે, “અભી તક કમ્પ્લીટ નહીં હુઈ?” અમિતાભ: “નહીં, યાર.” એ પછી એકાદ સંવાદ અને બન્ને છૂટા પડે છે. સ્ટુડિયો પર આવેલી શાળાની વિદ્યાર્થીનીઓ અમિતાભને ઘેરી વળે છે અને અમિતાભ એક ખુરશીમાં બેસીને સૌને ઓટોગ્રાફ આપે છે. (આ દૃશ્ય આ લીન્ક પર જોઈ શકાશે. https://youtu.be/2po8kELDZY8?t=898 )
આમ, ‘ગોલમાલ’ ફિલ્મમાં જ હૃષિદાએ સિફતપૂર્વક પોતાની આગામી ફિલ્મ ‘જુર્માના’નો પ્રચાર કરી દીધો. આવી કરકસર હૃષિદાની ખાસિયત હતી. મર્યાદિત પાત્રો, મુખ્યત્વે પરિસ્થિતિજન્ય હાસ્ય, સીધેસીધી તેમજ સચોટ છતાં સંક્ષિપ્ત કથનશૈલીને તેમની વિશેષતા કહી શકાય. તેમની ઘણી ફિલ્મોમાં ટાઈટલ સોન્ગ મૂકાયેલાં હોય છે, પણ ફિલ્મનો કેન્દ્રવર્તી સાર કહેવાને બદલે તેનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે કથાપ્રવાહને આગળ વધારવા માટે કરાયેલો જોવા મળે છે. આને કારણે તેમની ફિલ્મોમાં એવું ઓછું જોવા મળે છે કે ટાઈટલ ગીતનું ફિલ્મમાં અન્ય સ્થાને કે અંત ભાગે પુનરાવર્તન થયું હોય.
શ્રી લોકનાથ ચિત્રમંદિર નિર્મિત, હૃષિકેશ મુખર્જી દિગ્દર્શીત ‘જુર્માના’ની રજૂઆત (૧૯૭૯)માં થઈ. તેમાં રાખી, અમિતાભ બચ્ચન, વિનોદ મહેરા, ડૉ. શ્રીરામ લાગૂ, અસરાની, ફરીદા જલાલ, એ.કે.હંગલ વગેરે કલાકારોની મુખ્ય ભૂમિકા હતી.
અમિતાભ બચ્ચન અને વિનોદ મહેરાને લઈને આ પછી હૃષિકેશ મુખરજીએ ‘બેમિસાલ’ (૧૯૮૨)માં બનાવી. ‘જુર્માના’ અને ‘બેમિસાલ’ વચ્ચે એક વિચિત્ર કહી શકાય એવું સામ્ય હતું. બન્નેમાં નાયિકા રાખી હતાં, પણ ‘જુર્માના’માં એમનો નાયક અમિતાભ છે, અને વિનોદ મહેરા સાથે કોઈ નાયિકા નથી. તો ‘બેમિસાલ’માં રાખીના નાયક તરીકે વિનોદ મહેરા છે, અને અમિતાભ સાથે કોઈ નાયિકા નથી.
‘જુર્માના’નાં કુલ ચાર ગીતો હતાં, જે આનંદ બક્ષીએ લખેલાં. સંગીતકાર હતા રાહુલદેવ બર્મન. ‘સાવન કે ઝૂલે પડે’ અને ‘છોટી સી એક કલી ખીલી થી’ લતા મંગેશકર દ્વારા ગવાયાં હતાં. ‘હે સખી રાધિકે બાવરી હો ગઈ’ લતા અને મન્નાડેએ ગાયેલું, જ્યારે ચોથું ગીત ‘નાચૂં મૈં ગાઓ તુમ’માં આશા ભોંસલેનો મુખ્ય સ્વર હતો, સાથે રાહુલ દેવ બર્મનનો અવાજ પણ હતો. આ ગીતને ફિલ્મના ટાઈટલ સોન્ગ તરીકે લેવામાં આવ્યું હતું.
ગીતના શબ્દો આ મુજબ હતા.
एक दो
तीन चार पांच
छ सात
आठ नौ दस…बस!
Hey everyone! Come on. Let’s play a musical game. Will you?
नाचूं मैं, गाओ तुम,
गाऊँ मैं, नाचो तुम
नाचूं मैं गाओ तुम,
गाऊँ मैं नाचो तुम
हम दोनों मिलके नाचे और देखे आप,
you stop
नाचूं मैं, गाओ तुम,
गाऊँ मैं, नाचो तुम
नाचूं मैं, गाओ तुम,
गाऊँ मैं मैं मैं मैं, नाचो तुम
चुन लो साथी, जो पसंद करो
कभी खेल शुरु करो, कभी बंद करो
ला ला ला ला ला ला
ला ला ला ला ला ला
ला ला ला ला ला ला
ला ला ला ला ला ला
चुन लो साथी, जो पसंद करो
कभी खेल शुरु करो, कभी बंद करो
समझे आप?
you stop
આમ તો આ ગીતમાં બીજા બે અંતરા પણ છે, છતાં ટાઈટલમાં ફક્ત એક જ અંતરો સંભળાય છે.
આ આખું ગીત નીચેની લીન્ક પર સાંભળી શકાશે.
(તસવીરો નેટના અને વિડીયો ક્લીપો યુ ટ્યૂબના સૌજન્યથી)
શ્રી બીરેન કોઠારીનાં સંપર્ક સૂત્રો:
ઈ-મેલ: bakothari@gmail.com
બ્લૉગ: Palette (અનેક રંગોની અનાયાસ મેળવણી)
વેબ ગુર્જરી 