ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ
ભગવાન થાવરાણી
અસગર સરહદી સાહેબે જે કુલ સાત ગીત ફિલ્મોમાં લખ્યા એ બધાં જ દિલીપ કુમાર નૂરજહાં અભિનિત ૧૯૪૭ની ફિલ્મ ‘ જુગનું ‘ ના હતા. બાકીના બે ગીતમાંનુ ફિલ્મનું સૌથી જાણીતું ‘યહાં બદલા વફા કા બેવફાઈ કે સિવા ક્યા હૈ ‘ તનવીર નક્વીએ અને ‘ જિગર કી આગ મેં ઈસ દિલ કો જલતા દેખતે જાઓ ‘ મતલાવાળી ગઝલ કતીલ શિફાઈની લખેલી છે. ફિલ્મની ૩ રચનાઓ ‘ તુમ ભી ભુલા દો મૈં ભી ભુલા દું ‘ ( નૂરજહાં ), ‘ વો અપની યાદ દિલાને કો (મોહમ્મદ રફી – હઝલ સ્વરૂપે ) અને ‘ દેશ કી પુરકૈફ રંગીં સી ફિઝાઓં મેં કહીં ‘ ( રોશનઆરા બેગમ ) અસગર સરહદી અને એમ જી અદીબના સંયુક્ત નામે બોલે છે. ફિલ્મમાં સંગીત ફિરોઝ નિઝામીનું હતું.
નૂરજહાં કાયમ માટે પાકિસ્તાન ચાલ્યા ગયા એ પહેલાંની એમની આ છેલ્લી ફિલ્મ.
અહીં આપેલી પહેલી ગઝલ ‘ હમેં તો શામે ગમ મેં કાટની હૈ ઝિંદગી અપની ‘ તો સદાબહાર અને ફિલ્મ સંગીતના આશકોના હૈયે વસેલી રચના છે.
બન્ને ગઝલ જોઈએ –
હમેં તો શામે ગમ મેં કાટની હૈ ઝિંદગી અપની
જહાં વો હૈં વહીં ઐ ચાંદ લે જા ચાંદની અપની
અગર કુછ થી તો બસ યે થી તમન્ના આખરી અપની
કે તુમ સાહિલ પે હોતે ઔર કશ્તી ડૂબતી અપની
તકાઝા હૈ યહી દિલ કા વહીં ચલિયે વહીં ચલિયે
વો મહેફિલ – હાયે જિસ મહેફિલ મેં દુનિયા લુટ ગઈ અપની
ખુદા કે વાસ્તે ઝાલિમ ઘડી ભર કે લિયે આ જા
બુઝાની હૈ તેરે દામન સે શમ્ એ ઝિંદગી અપની..
( ગઝલ દરમિયાન ઉધરસ ખાતી નૂરજહાંનો અવાજ રચનાની વિલક્ષણતામાં ઉમેરો કરે છે. આ જ રચનાનું ફિલ્મમાં નૂરજહાંના જ કંઠમાં એક હેપી વર્ઝન છે ‘ ઉમંગેં દિલ કી મચલીં મુસ્કુરાઈ ઝિંદગી અપની ‘ પરંતુ રચના વિન્યાસની દ્રષ્ટિએ એ ગઝલ નથી. )
વો અપની યાદ દિલાને કો એક ઇશ્ક કી દુનિયા છોડ ગએ
જલ્દી મેં લિપસ્ટીક ભૂલ ગએ, રૂમાલ પુરાના છોડ ગએ
આશિક જો હુએ થે હમ ઉન પર, દિન રાત લગાતે થે ચક્કર
સબ કુછ તો બતાયા હમને મગર, પિટ જાને કા કિસ્સા છોડ ગએ
દૌલત કા હમેં અરમાં ન રહા, ઈસ ઈશ્ક મેં ભી નુકસાન રહા
દો આને કા ભી જો બિક ન સકા, પીતલ કા વો બુંદા છોડ ગએ
મુફલિસ થે જનાબે મજનૂ ભી, સુનતે હૈં જબ ઉનકી મૌત આઈ
પાકિટ સે તો ન નિકલી એક પાઈ, લૈલા કા વો કુત્તા છોડ ગએ
જીને સે ભી હૈં હમ અપને ખફા, ઔર મરને સે હૈ ડર લગતા
થે મર્દ જિન્હોંને ઝહર પિયા, આરામ સે દુનિયા છોડ ગએ
તલવાર દિખા કર હમને કહા, કરતી હો હમેં તુમ ક્યા રુસ્વા
સુન લોગી કિસી દિન મુરલીધર, ઈસ ઈશ્ક મેં દુનિયા છોડ ગએ..
https://youtu.be/VVil6TeroYw?feature=shared
( આ ગઝલનો એક શેર પરદા ઉપર સ્વયં મોહમ્મદ રફીએ ગાયો છે )
શ્રી ભગવાન થાવરાણીનો સંપર્ક bhagwan.thavrani@gmail.com વીજાણુ ટપાલ સરનામે કરી શકાય છે.
વેબ ગુર્જરી 