ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ

ભગવાન થાવરાણી

રમેશચંદ્ર ઉર્ફે આર સી પાંડેની જે વિગતો ઉપલબ્ધ છે તદનુસાર એમણે આજની ગઝલોવાળી બે ફિલ્મો ઉપરાંત ભક્ત પૂરણ, ગંગા મૈયા, નવદુર્ગા, જાદુઈ ઝૂલા, રામ હનુમાન યુદ્ધ, રાજયોગી ભર્તૃહરિ જેવી ફિલ્મોમાં ચાલીસેક ગીતો લખ્યા. ધ્યાનુ ભગત, બજરંગ બલિ, કિસાન ઔર ભગવાન, અંજનગઢ, ઊંચનીચ, છોટા ભાઈ, લક્ષ્મી નારાયણ, હનુમાન પાતાલ વિજય, રાજરાની મીરા, જંગ બહાદુર, અનાર બાલા, લવ કુશ, મહાસતી સાવિત્રી અને હરિદર્શન જેવી ફિલ્મોના સંવાદો પણ લખ્યાં. એમના ગીતોમાં રફી – ગીતા દત્તનું ફિલ્મ ‘ નવદુર્ગા ‘ ( ૧૯૫૩ ) નું યુગલગીત ‘ હમ ઔર તુમ જો મિલ ગએ તો ખિલ ગઈ બહાર હૈ ‘ અને મોહમ્મદ રફીનું ફિલ્મ ‘ ભક્ત પૂરણ ‘ ( ૧૯૫૨ ) નું ‘ અંધા મનવા નૈન દિવાને ‘ થોડાક જાણીતા છે. એમના લખેલા કેટલાક ગીતો ઉપરોક્ત બે ફિલ્મોના સંગીતકાર એવા ચિત્રગુપ્તે અને ગુજરાતી મૂળના સંગીતકાર ડી દિલીપ ઉર્ફે દિલીપ ધોળકિયાએ પણ ગાયાં છે.

‘ ઝિંગારો ‘ ( ૧૯૬૩ ) ફિલ્મની વાર્તા પણ એમની હતી. તેઓ ૧૯૮૭ માં અવસાન પામ્યા.

એમની બે ગઝલ જોઈએ –

બતા દિલ કે કફસ મેં ક્યું જવાની ઘુટ કે મરતી હૈ
યૂં હી ઉલ્ફત કે મારોં પર યે દુનિયા ઝુલ્મ કરતી હૈ

જરા સી જાન હૈ લેકિન યહાં કાતિલ હઝારોં હૈં
કોઈ બેદર્દ ક્યા જાને કે હમ પર ક્યા ગુઝરતી હૈ

મુહબ્બત મેં મુસીબત હૈ યે કુદરત કી હકીકત હૈ
જહાં પાની બરસતા હૈ વહાં બિજલી ભી ગિરતી હૈ

અરી પથ્થર કી દીવારોં મેરે અશ્કોં સે મત ખેલો
ફલક ભી ડૂબ જાતા હૈ ઘટા જબ આ કે ઘિરતી હૈ

બડા ઝાલિમ ઝમાના હૈ સતા લે જિતના જી ચાહે
કિસી કી કુછ નહીં ચલતી હૈ જબ કિસ્મત બદલતી હૈ..

https://youtu.be/d8iS7mj2F-c?feature=shared

– ફિલ્મ : અલ્લાદીન ઔર જાદુઈ ચિરાગ – ૧૯૫૨
– રફી / શમશાદ
– એસ એન ત્રિપાઠી

ખુલી જો આંખ તો વો થા ન વો મઝાના થા
દહકતી આગ થી, તન્હાઈ થી, ફસાના થા

ગમોં ને બાંટ લિયા હૈ મુજે યું આપસ મેં
કે જૈસે મૈં કોઈ લૂટા હુઆ ખઝાના થા

યે ક્યા કે ચંદ હી કદમોં પે થક કે બૈઠ ગએ
તુમ્હેં તો સાથ મેરા દૂર તક નિભાના થા

મુજે જો મેરે લહૂ મેં ડુબો કે ગુઝરા હૈ
વો કોઈ ગૈર નહીં, યાર એક પુરાના થા

ખુદ અપને હાથ સે હમને ઉસી કો કાટ દિયા
કે જિસ દરખ્ત કી ટહની પે આશિયાના થા..

( આ ગઝલનો ઓડિયો કે વિડિયો સંસ્કરણ ઉપલબ્ધ નથી )

– ફિલ્મ : અનાર બાલા ૧૯૬૧
– ગાયક : અજ્ઞાત
– બુલો સી રાની

શ્રી ભગવાન થાવરાણીનો સંપર્ક bhagwan.thavrani@gmail.com વીજાણુ ટપાલ સરનામે કરી શકાય છે.