ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ
ભગવાન થાવરાણી
ઝિયા સરહદીએ જે 50 આસપાસ ફિલ્મી ગીતો લખ્યા તે ન લખ્યા હોત તો પણ એમણે દિગ્દર્શિત કરેલી ‘ હમલોગ ‘ ( ૧૯૫૦ ) અને ‘ ફૂટપાથ ‘ (૧૯૫૩ ) જેવી ફિલ્મો માટે સદૈવ યાદ રહેત. બંને ફિલ્મો માત્ર લીકથી હટીને હતી એટલું જ નહીં, એમણે એ ફિલ્મોમાં નૂતન, બલરાજ સહાની, દિલીપકુમાર અને મીનાકુમારી જેવા કલાકારો પાસેથી જે સંતુલિત અભિનય કરાવેલો એ નિ:શંકપણે કાબિલે દાદ હતો. ફિલ્મ ‘ બૈજુ બાવરા ‘ ના સંવાદ લેખક પણ આ ઝિયા સાહેબ જ. કાલજયી ફિલ્મ ‘મધર ઇન્ડિયા’ના પટકથા લેખનમાં સલાહકાર તરીકે પણ ઝિયા સાહેબ હતા.
એમણે દિગ્દર્શિત કરેલી ફિલ્મોમાં ઝલકતી એમની સંવેદનશીલતા એમણે લખેલા ગીતો અને ગઝલોમાં પણ દ્રષ્ટિગોચર થતી રહેતી. એમની બે ગીતનુમા ગઝલો જોઈએ :
એક દિલ કા લગાના બાકી થા, સો દિલ ભી લગા કે દેખ લિયા
તકદીર કા રોના કમ ન હુઆ, આંસૂ ભી બહા કે દેખ લિયા
એક બાર ભુલાના ચાહા થા, સૌ બાર વો હમકો યાદ આયા
એક ભૂલને વાલે કો હમને સૌ બાર ભુલા કે દેખ લિયા
અબ તક તો સમજ મેં આ ન સકા, ઇસ દિલ કી તમન્નાએં ક્યા હૈં
સૌ બાર હંસા કે દેખ લિયા સૌ બાર રૂલા કે દેખ લિયા..
https://youtu.be/yS7gasi2ctY?si=KeOWXhPh9p2xcWcc
– ફિલ્મ : અનોખા પ્યાર ( 1948 )
– મીના કપૂર / લતા મંગેશકર
– અનિલ વિશ્વાસ
હસરત – ઓ – આસ કો લેકર શબે ગમ આઇ હૈ
ભીડ કી ભીડ હૈ, તન્હાઈ કી તન્હાઈ હૈ
ઉલ્ફત કે હૈં કામ નિરાલે, બન બન કે બિગડ જાતે હૈં
કિસ્મત મેં ન હો તો સાથી, મિલ – મિલ કે બિછડ જાતે હૈં
ઉમ્મીદ ભી હૈ એક સપના, દુનિયા મેં નહીં કુછ અપના
આંસૂ હૈં તો બહ જાતે હૈં, અરમાં હૈં તો સડ જાતે હૈં
આવાઝ ઉઠી હૈ દિલ સે, બેદર્દ ઝમાને સુન લે
કલ તુ ભી ઉજડ જાએગા, હમ આજ ઉજડ જાતે હૈં
( શરૂઆતી બે પંક્તિઓ સ્વતંત્ર સાખી છે. )
– ફિલ્મ : આવાઝ ( 1956 )
– લતા
– સલિલ ચૌધરી
શ્રી ભગવાન થાવરાણીનો સંપર્ક bhagwan.thavrani@gmail.com વીજાણુ ટપાલ સરનામે કરી શકાય છે.
વેબ ગુર્જરી 