શૈલા મુન્શા
હોય છે બાળપણ,
કેવું સીધુંને સરળ.
પણ વાત જ્યાં મારિયાની,
સીધીને સાથે જલેબી જેવી!!
મારિઓ અમારા ક્લાસમાં લગભગ જાન્યુઆરીની શરૂઆતમાં આવ્યો હતો. મોટા ભાગના મેક્સિકન બાળકોની જેમ ગઠિયો અને ગોળ ચહેરો. માતા પિતા પણ સામાન્ય ઊંચાઈ કરતાં ઓછી ઉંચાઈવાળા. બસ નાનકડો પરિવાર, મારિઓ અને એક નાની બેન.
સ્પેસીઅલ નીડ વાળા બાળકો આખા વર્ષ દરમિયાન ગમે ત્યારે શાળામાં દાખલ થઈ શકે. જેવા ત્રણ વર્ષ પુરા થાય અને ડોક્ટરે Autistic, A.D.H.D., અથવા speech therapyનુ નિદાન કર્યું હોય તો એ બાળકને અમારા ક્લાસમાં દાખલ કરી શકાતા.
મારિઓ પણ જ્યારે આવ્યો ત્યારે અમને લાગ્યું કે એની વાચા પુરી ખુલી નથી એટલે જ એ અમારા ક્લાસમાં છે, બાકી તો બીજી કોઈ ખામી દેખાતી નહોતી.
મારિઓ આવ્યો ત્યારથી રડવાનુ નામ નહિ, બધું કામકાજ વ્યવસ્થિત, સવારના જેવી નાસ્તાની કાર્ટ લઈ કાફેટેરિઆની કર્મચારી આવે કે તરત નાસ્તાના ટેબલ પર ગોઠવાઈ જાય. એને દુધની એલર્જી એટલે જાતે જ દુધનુ કાર્ટન બાજુ પર મુકી જ્યુસ લઈ લે. વ્યવ્સ્થિત ખાય, કાંઈ ઢોળવાનુ નહિ, ખાઈને ખાલી કાર્ટન વગેરે ટ્રેશ કેનમાં નાખીને પોતાની જગ્યાએ બેસી જાય. શરૂઆતમાં થોડા દિવસ થોડો શરમાયો પણ પછી તો ઊભો થઈ નાસ્તો જો વધ્યો હોય તો બીજો લઈ આવે. જમવાના સમયે અમારા બાળકોને અમે ક્લાસમાં જ જમવાનું આપતા. અમારા ત્રણ શિક્ષકોમાંથી કોઈ એક કાફેટેરિઆમાં જઈ બધા બાળકોની ટ્રે લઈ આવતાં. મારિયો થોડા દિવસમાં જ સમજી ગયો અને જેવો અગિયાર વાગ્યાનો સમય થાય, ઊભો થઈ અમારી નાનકડી કાર્ટ ખેંચી દરવાજે પહોંચી જતો. અમારી સાથે કાફેટેરિઆમાં આવે અને એને જે જોઈતું હોય એ ટ્રેમાં મુકાવતો.
અમે તો બધા ખુશ ખુશ!! વાહ વાહ શું વાત છે!! ઘણા વખતે એવો બાળક ક્લાસમાં આવ્યો હતો જે રોજ હસતો હસતો ક્લાસમાં આવતો અને ક્લાસના નિયમોનું સરસ પાલન કરતો.
ધીરે ધીરે અમને સમજાયું કે મારિઓ સીધો તો ખરો પણ આપણી ભાષામાં કહીએ તો, જલેબી જેવો સીધો. એ ભાઈના અવનવા રૂપનો પરચો તો અમને ધીમે ધીમે થવા માંડ્યો.
સ્પેસીઅલ નીડ ક્લાસમાં જ્યારે પણ કોઈ બાળક દાખલ થાય ત્યારે એની આખી ફાઈલ હોય. એમના મેડિકલ ટેસ્ટ, કોઈ એલર્જી છે કે નહિ, શું ખાઈ શકે વગેરે બધી માહિતી હોય. મારિઓ બોલતો નહોતો એ સિવાય બીજી કોઈ માનસિક વિકલાંગતા એનામાં દેખાતી નહોતી. લગભગ બે એક અઠવાડિઆ પછી બપોરે બાળકોના સુવાના સમયે હું મારિઓની બાજુમાં બેઠી હતી અને મને કોઈ કાંઈ બોલતું હોય એવો અવાજ આવ્યો. જોયું તો મારિઓ દિવાલ પર લગાડેલા આલ્ફાબેટ્સ અક્ષરો અને ચિત્રો વાંચી રહ્યો હતો like A for apple B for baby etc. જ્યારે કહીએ ત્યારે બોલે નહિ અને બારી બહાર જોયા કરે જાણે કાંઈ સમજતો જ નથી.
મેં તરત મીસ ડેલને બોલાવી. મારિઓને બોલતો સાંભળી એ પણ નવાઈ પામી ગઈ. વાત એટલેથી અટકતી નથીં મારિઓ આવ્યો ત્યારે ચાર વર્ષનો હતો પણ અમારા ક્લાસમાં પાંચ અને છ વર્ષના બાળકો પણ હતા.એ વર્ષે ક્લાસમાં છોકરાંઓની સંખ્યા વધારે હતી અને એમાં પણ બે ચાર જણ તો એકદમ તોફાની બારકસ! રમતના મેદાનમાં તો દોડાદોડી કરે જ પણ ક્લાસમાં પણ ધમાલ. કોઈને પણ અડફટે લઈ લે. અમારી નજર સતત એમના પર રહેતી જેથી કોઈને વાગી ન જાય.
મજા તો ત્યારે આવતી કે રમતનાં મેદાનમાં કે ક્લાસમાં કોઈથી પણ દોડતાં દોડ્તાં એમની ટપલી જો મારિઓને વાગી જતી તો મારિઓ જઈને એમને ટપલી તો ના મારતો પણ કાંઈક અડપલું કરી આવતો અને પછી દોડીને અમારી પાછળ સંતાઈ જતો. કોઈનો માર ખાઈને કે કોઈની દાદાગીરી સહન કરી બેસી રહે એ મારિઓ નહિ. કોઈને ચીઢવવામાં, સળી કરવામાં એવો ઉસ્તાદ અને પાછો એવો હસતો ચહેરો કે એના ઉપર તો કોઈને શંકા જ ક્યાંથી આવે !!
આજના બાળકોને બીજું કાંઈ આવડે કે નહિ પણ iPhone કે Ipad વાપરતાં બરાબર આવડે છે. મારિઓ પણ એમાં બાકાત નહોતો. અંગ્રેજીમાંથી સ્પેનિશ ભાષા બદલતાં પણ એને આવડતી. ધીરે ધીરે એની વાચા વધારે ખુલી અને ક્લાસમાં અમે જે શીખવાડતાં એ જ શબ્દોને ફરીવાર બોલી અમને સંભળાવતો.
ઘણીવાર અમે જાણીજોઈને મારિઓને ચીઢવવા એ લેગો કે કોઈ બીજી રમત રમવા માટે માંગતો અને અમે જો ના કહીએ એટલે એ પાછો અમને અમારા જ લહેકામાં ના કહી સંભળાવતો. એનો એ ચહેરો, એની સ્ટાઈલ જોઈ અમે હસી પડતાં અને એના ચહેરા પર નવાઈનો ભાવ ઉપસી આવતો.
આવાં તો કાંઈ કાંઈ અવનવા મારિઓના અટકચાળાં અમને હેરત પમાડતાં અને આજે પણ જ્યારે એની યાદ આવે છે તો મારાં ચહેરા પર એક હાસ્ય ફરકી જાય છે.
ખરેખર મારિઓ અમારો છુપો રૂસ્તમ હતો, એને આપેલી પદવીને એણે સાર્થક કરી હતી.
મારિઓ અને બીજાં બધાં બાળકોએ અમને જીવવાનો નવો અર્થ સમજાવ્યો છે, અને ભવિષ્યમાં સહુ નીલ ગગનના ચમકતાં સિતારા બનશે એમાં કોઈ શંકા નથી.
સુશ્રી શૈલાબેન મુન્શાનાં સંપર્ક સૂત્રો::
ઈ-મેલ: smunshaw22@yahoo.co.in
બ્લૉગ: www.smunshaw.wordpress.com
વેબ ગુર્જરી 