ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ

ભગવાન થાવરાણી

ખુમાર બારાબંકવી સાહેબની ગણના પણ એવા શાયરોમાં થાય જે ફિલ્મોમાં આવતાં પહેલાં જ મુશાયરાઓની જાન હતા. એમનો એક શેર મને બહુ પ્રિય છે :

રાત બાકી થી જબ વો બિછડે થે
કટ  ગઈ  ઉમ્ર  – રાત  બાકી  હૈ

એમને લોકપ્રિયતા મળી ફિલ્મ ‘ બારાદરી ‘ માં તલત મહેમૂદ દ્વારા ગવાયેલા ગીત ‘ તસવીર બનાતા હું તસવીર નહીં બનતી ‘ થી. આ ફિલ્મના એમણે લખેલા અન્ય બધા ગીતો પણ મશહૂર થયેલા. નૌશાદની નિષ્ફળ ફિલ્મ ‘ સાઝ ઔર આવાઝ ‘ ના ગીતો પણ એમણે લખ્યા. નૌશાદની જ પ્રારંભિક ફિલ્મ ‘ શાહજહાં ‘ ના આમ તો બધા ગીત મજરુહ સાહેબે લખેલા પરંતુ કુંદનલાલ સહગલે ગાયેલું યાદગાર ગીત ‘ ઐ દિલે બેકરાર ઝૂમ અબ્રે બહાર આ ગયા ‘ એ ખુમાર સાહેબનું સર્જન. એમણે પંદરેક ફિલ્મોમાં માંડ પચાસેક ગીતો લખ્યા.

એમની ભાગ્યે જ સંભળાતી બે ગઝલો પેશ છે :

આજ મેરે નસીબ ને  મુજકો રુલા રુલા દિયા
બીતે દિનોં કી યાદ ને ફિર મેરા દિલ દુખા દિયા

લૂટ લિયા મેરા કરાર ફિર દિલે બેકરાર ને
દર્દ ને મેરે ચૈન કો ખાક મેં ફિર મિલા દિયા

લાઉં કહાં સે મૈં વો દિલ તુમકો જો પ્યાર કર સકે
જિસમેં બસે હુએ થે વો મૈને વો દિલ ગંવા દિયા

અશ્ક જો થે રુકે રુકે આજ વો ફિર બરસ પડે
ઐ  મેરી  નામુરાદિયોં  તુમને  મુજે  મિટા દિયા ..

 

– ફિલ્મ : હલચલ  ૧૯૫૧
– લતા
– સજ્જાદ હુસૈન

 

અપને કિયે પે કોઈ પશેમાન હો ગયા
લો ઔર મેરી મૌત કા સામાન હો ગયા

આખિર તો રંગ લાઈ મેરી બેગુનાહિયાં
મુજકો સતા કે વો ભી પરેશાન હો ગયા

ક્યા રાઝ હૈ જો આંખ મિલા લી હુઝુર ને
ક્યોં આજ મુજ ગરીબ પે એહસાન હો ગયા

યે બહકી બહકી બાતેં ભરી બઝ્મ મેં અદા
યે આજ ક્યા તુજે અરે નાદાન હો ગયા ..

 

 

– ફિલ્મ : મેંહદી ૧૯૫૮

– લતા

– રવિ

શ્રી ભગવાન થાવરાણીનો સંપર્ક bhagwan.thavrani@gmail.com વીજાણુ ટપાલ સરનામે કરી શકાય છે.