ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ
ભગવાન થાવરાણી
ગીતકાર પ્રેમ ધવન પર આવીએ. ખાસ્સા લોકપ્રિય અને વરિષ્ઠ શાયર. એમનું લખેલું ‘ ઐ મેરે પ્યારે વતન, ઐ મેરે બિછડે ચમન ‘ – ( કાબૂલી વાલા ) ના શબ્દો આંખોમાં ઝળઝળિયા લાવી દે. એથી સાવ જૂદા ભાવનું ‘ સીને મેં સુલગતે હૈં અરમાં આંખો મેં ઉદાસી છાઈ હૈ ‘ – તરાના ( ૧૯૫૧ ) તો વળી ગઝલ અને એ પણ રણઝણાવી દે તેવી !
પ્રેમ ધવન એક હરફનમૌલા કલાકાર હતા. સેંકડો લોકપ્રિય છતાં સત્વશીલ ગીતો તો આપ્યા જ, અનેક ફિલ્મોમાં નૃત્ય – નિર્દેશન પણ કર્યું, થોડીક ફિલ્મોમાં ઉમદા સંગીત પણ આપ્યું ( શહીદ, પવિત્ર પાપી ). અભિનય અને ફિલ્મ – નિર્માણ પર પણ હાથ અજમાવ્યો. વક્ત, ધૂલ કા ફૂલ, દો બીઘા ઝમીન અને નયા દૌર જેવી ઉત્કૃષ્ટ ફિલ્મોમાં એમનું નૃત્ય – નિર્દેશન હોય એ વાત માની જ ન શકાય ! દિલીપ કુમાર અને વૈજયંતિમાલા ‘ ઉડે જબ જબ ઝુલ્ફે તેરી કંવારિયોં કા દિલ મચલે‘ ગીતમાં એમના ઈશારે નાચે છે એ કલ્પના જ રોમાંચક !
ઉપર ઉલ્લેખી એ ઉપરાંત પણ ઘણી શ્રેષ્ઠ ગઝલો આપી. એમાંની બે :
૧.
કહાં ખો ગઈ હૈ બહાર આતે – આતે
મિલા ગમ યે કૈસા કરાર આતે -આતે
હૈ દિલ ડૂબા- ડૂબા નઝર ખોઈ-ખોઈ
યે ક્યા રંગ લાયા હૈ પ્યાર આતે-આતે
વો જિન પે ભરોસા કિયા હમને વો ભી
બદલને લગે ઐતબાર આતે – આતે
તડપને દો મુજકો મેરી બેકરારી
કે આએગા દિલ કો કરાર આતે – આતે ..
– ફિલ્મ : ઘર ઘર મેં દિવાલી – ૧૯૫૫
– લતા
– રોશન
૨.
કટતી હૈ અબ તો ઝિંદગી મરને કે ઈંતઝાર મેં
અબ ન ખિઝાં મેં કોઈ ગમ અબ ન ખુશી બહાર મેં
ક્યા – ક્યા ફરેબ ખાએ હૈં, ક્યા – ક્યા સિતમ ઉઠાએ હૈં
હમ તો કહીં કે ના રહે, હાએ કિસી કે પ્યાર મેં
દેખી થી હમને ભી બહાર, હમ ભી હંસે થે એક બાર
કિતના કરાર થા કભી, ઈસ દિલે – બેકરાર મેં ..
– ફિલ્મ : નાઝ – ૧૯૫૪
– લતા
– અનિલ બિશ્વાસ
શ્રી ભગવાન થાવરાણીનો સંપર્ક bhagwan.thavrani@gmail.com વીજાણુ ટપાલ સરનામે કરી શકાય છે.
વેબ ગુર્જરી 