ફિલ્મી ગઝલોનું નાનકડું પણ અનોખું વિશ્વ

ભગવાન થાવરાણી

નૂર, આરઝૂ, બેહઝાદ, શમ્સ, મજાઝ અને હસરત લખનવી પછી વધુ એક લખનવી એટલે સાકિબ લખનવી સાહેબ.  મૂળ નામ મિર્ઝા ઝાકિર હુસૈન કઝલબાશ. આ શૃંખલામાં સમાવિષ્ટ અન્ય કેટલાક શાયરોની જેમ એ પણ ઉર્દુ અદબની ઊંચી હસ્તી હતા. એમના બે જાણીતા શેર જોઈએ :

સુનને વાલે રો દિયે સુન કર મરીઝે ગમ કા હાલ
દેખને વાલે તરસ ખા કર દુઆ દેને લગે

આધી સે ઝિયાદા શબે ગમ કાટ ચુકા હું
અબ ભી અગર આ જાઓ તો યે રાત બડી હૈ

અહીં આપેલી ગઝલ એ એમની એકમાત્ર ફિલ્મી ગઝલ અને એટલું જ ફિલ્મી પ્રદાન. પહેલાં એ ગઝલ :

કહાં તક જફા હુસ્ન વાલોં કી સહતે
જવાની જો રહતી તો ફિર હમ ન રહતે

નશેમન ન જલતા નિશાની તો રહતી
હમારા થા ક્યા ઠીક રહતે ન રહતે

કોઈ નક્શ ઔર કોઈ દીવાર સમજા
ઝમાના હુઆ હમકો ઈસ તરહ રહતે

ઝમાના બડે શૌક સે સુન રહા થા
હમીં સો ગએ દાસ્તાં કહતે કહતે..

 

– ફિલ્મ : તોહફા ૧૯૪૭
– મુકેશ
– એમ એ રઉફ

ઉપરોક્ત ગઝલનો છેલ્લો શેર ઉર્દુના અમર શેરોમાં સ્થાન ધરાવે છે. ફિલ્મ સર્જક એસ યુ સન્ની ( મેલા, કોહીનૂર, પાલકી ) ને એ શેર એટલો પસંદ પડી ગયો કે એમણે એ શેરને પોતાની દરેક ફિલ્મમાં શરુઆતી ઓળખ તરીકે પસંદ કરેલો. ( જે રીતે મહેબૂબ ખાન સાહેબની દરેક ફિલ્મની શરૂઆતમાં ‘ મુદ્દઈ લાખ બુરા ચાહે તો ક્યા હોતા હૈ, જો ભી હોતા હૈ મંઝૂરે ખુદા હોતા હૈ ‘ નું પઠન આવતું )

ભગવાન થાવરાણીનો સંપર્ક bhagwan.thavrani@gmail.com વીજાણુ ટપાલ સરનામે કરી શકાય છે.