Category: વિજ્ઞાન અને ગણિત

ગિજુભાઈ બધેકા તાડ એ નાળિયેરી, ખજૂરી ને સોપારીની જાતનું ઝાડ છે એમ કહી શકાય. સોપારી ને નાળિયેરીની પેઠે તેનું થડ ઊંચું વધે છે ને માથે…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા ઋતુપ્રવાસ ઉપર નીકળતા પક્ષીઓની દુનિયા ખુબજ અલગ પ્રકારની રચના છે. જીવશ્રુષ્ટિના વિવિધ જીવમાં ઋતુપ્રવાસ એ તેમની જિંદગી અને ભવિષ્ય માટે…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા કુદરત બહુ અજાયબીઓથી ભરેલું છે. દરેક જીવમાં જુદા પ્રકારની લાક્ષણિકતાઓ જોવા મળે છે . દરેક જીવના અંગનો આકાર અને રચના…

ગિજુભાઈ બધેકા ખજૂર આપનારને ખજૂરી કહી ને ખલેલાં આપનારને ખજૂરાં કહ્યાં. કાનખજૂરા એ જીવજંતુ છે, પણ ખજૂરાં એ ઝાડ છે. છેલ્લી સત્યાગ્રહની લડતમાં મેં ખજૂરાં…

પરેશ ર વૈદ્ય આપણે શાળાના દિવસોથી  જાણીએ છીએ કે પ્રકાશ સીધી લીટીમાં જ ગતિ કરે છે. શિક્ષકે કહ્યું હોવા ઉપરાંત એ આપણો પ્રત્યક્ષ અનુભવ પણ…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા આજે વિશ્વભરમાં ચારે અનેક પ્રકારની તરફ પ્રાકૃતિક આપદાઓ આવે છે અને હવે તેની સંખ્યા અને તીવ્રતા વધતી જાય છે. “કલાઇમેટ…

ગિજુભાઈ બધેકા હું તમને પૂછીશ કે ખજૂરની જાતિ કઈ ? નર, નારી કે નાન્યતર ? અમે કઠિયાવાડીઓ ખજૂર કેવો કહીએ છીએ; ગુજરાત ખજૂર કેવું કહે છે, અને…

ગિજુભાઈ બધેકા પક્ષીઓમાં મોરને માથે કલગી છે એમ ઝાડમાં નાળિયેરીને માથે મુગટ છે. પવન આવે છે ત્યારે મુગટ ભજન કરતા ભજનિકના તંબૂર ઉપર જેમ મોરપીછાં…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા પારિજાત અથવા પારિજાતકના સંસ્કૃત નામથી ઓળખાતું આ મધ્યમ કદનું વૄક્ષ છે. આ વૃક્ષ માટે સુંદર અથવા અતિ સુંદર શબ્દ નાનો…

  ગિજુભાઈ બધેકા કોઈ વાર તમે નેતરની સોટી વાંસામાં ખાધી હશે. નાની નાની, હલાવીએ ત્યારે આમતેમ વળે તેવી, નેતરની સોટીઓ તમે વાપરી હશે. નેતરથી ભરેલી…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા નર દૂધરાજ દેખાવે ખુબજ ધ્યાનાકર્ષક હોય છે. રંગ અને રૂપે તેમજ મધ્યમ કદ અને શરીર શૌષ્ટવ જુવો એટલે બસ જોતાજ…

ગિજુભાઈ બધેકા એક વાર અમારે ત્યાં વૈદ ઉકાળાની યાદી લખાવતા હતા તેમાં દેવદાર પણ લખાવેલો. બાપાજી ઉકાળાની ચીજો લાવ્યા ત્યારે મેં પૂછ્યું : ” બાપુ ! આમાં…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા કુદરતની સૃષ્ટિ મનોહારી છે.  કુદરતના ખોળે દરેક જીવ કોઈક ચોક્કસ ભૂમિકા સાથે જન્મેલા છે. અગન, ગગન, વગડે, જળ અને જમીન…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા ગરુડ/ ઇગલ જેવું માથું અને સિંહ જેવી કેશવાળી વાળું ભપકાદાર પક્ષી એટલે પહાડી ગીધ. માથુ  અને ગળુ બોડકુ પીળા રંગનું…

ગિજુભાઈ બધેકા એક લોકગીતમાં ‘સાગસીસમના ઢોલિયા’નું સુંદર વર્ણન કરેલું છે. આખું ગીત તો મને નથી આવડતું પણ એની પહેલી લીટી યાદ છે– “સાગ સીસમનો ઢોલિયો,…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા કુદરત એટલી અજાયબ છે કે જુદાજુદા જીવને અનોખા રંગરૂપ અને વિવિધ લાક્ષણિકતા આપેલી છે.  અનોખી ચમકતી પીળી આંખવાળું નિશાચર પક્ષી…

ગિજુભાઈ બધેકા ગિજુભાઈ ભગવાનજી બધેકા (૧૫-૧૧-૧૮૮૫, ૨૫-૬-૧૯૩૯) નો પરિચય : બાળસાહિત્યકાર. જન્મ ચિત્તળ (જિ. અમરેલી)માં. પ્રાથમિક-માધ્યમિક શિક્ષણ ભાવનગરમાં. ૧૯૦૫માં મૅટ્રિક. પ્રિવિયસનું વર્ષ પૂરું કરી મુંબઈની વેપારી…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા શ્યામશિર ટપુશીયુ તેમના માથાના કાળા રંગની સામ્યતાના લીધે તેમના કુળના કથ્થઈ ટપસીયુની જેમ બ્લેક હેડેડ મુનિઆ તરીકે પણ ઓળખાય છે….

ફરી કુદરતના ખોળે લાલ ટપૂસીયૂં/ લાલ મુનિયા/ Red avadavat / Strawberry* finch / Amandava amandava / કદ: ૩ ઇંચ થી ૪ ઇંચ લંબાઈ – ૯…

ફરી કુદરતના ખોળે હરિયલ/ Yellow  Footed  Green  Pigeon  / Yellow  Legged  Green  Pigeon / મરાઠી: હોલા – હરિયલ કદ: ૨૯ સે. મી. થી ૩૩ સે….

ફરી કુદરતના ખોળે નાચણ/ પંખો/ White Browed Fantail અને White  Spotted  Flycatcher  / ટપકીલી નાચણ/ પહાડી નાચણ *કદ: ૧૭ સે.મી, ૭.૫ ઇંચ. વજન: ૧૦ થી…

ફરી કુદરતના ખોળે સુગરી/ બાયા/ Weaverbird / Ploceus philippinus / કદ : ૧૫ સેન્ટિમીટર, ૬ ઇંચ જગત કીનખાબવાલા જુના જમાનામાં સુગરીનો ઉપયોગ શેરીમાં પક્ષીની કેળવેલી…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા કદ: ૧૨ ઇંચ/ ૩૨ સે.મી ભારતવર્ષ, એશિયા અને આફ્રિકામાં જોવા મળતું ચાતક એક કોયલના કુળનું પક્ષી છે. ચાતક પક્ષીનું નામ…

પરેશ ર વૈદ્ય થોડા સમય પહેલાં ‘ચિંતન’ નામની એક સામાજિક સંસ્થાએ દિલ્હી અને ગાઝિયાબાદના  ઝૂપડા વિસ્તારોમાં કોરોનાની રસી બાબત એક સર્વે કરાવ્યો. ૪૭૭૪ લોકો જોડે…

જગત કીનખાબવાલા          કુદરતમાં નાનામોટા અસંખ્ય જીવ છે અને દરેકમાં અકલ્પનિય વિવિધતા અને કાબેલિયત ભરેલી છે. એટલી બધી વિવિધતા છે કે  વિવિધતા…