Category: વિજ્ઞાન અને ગણિત

  ગિજુભાઈ બધેકા કોઈ વાર તમે નેતરની સોટી વાંસામાં ખાધી હશે. નાની નાની, હલાવીએ ત્યારે આમતેમ વળે તેવી, નેતરની સોટીઓ તમે વાપરી હશે. નેતરથી ભરેલી…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા નર દૂધરાજ દેખાવે ખુબજ ધ્યાનાકર્ષક હોય છે. રંગ અને રૂપે તેમજ મધ્યમ કદ અને શરીર શૌષ્ટવ જુવો એટલે બસ જોતાજ…

ગિજુભાઈ બધેકા એક વાર અમારે ત્યાં વૈદ ઉકાળાની યાદી લખાવતા હતા તેમાં દેવદાર પણ લખાવેલો. બાપાજી ઉકાળાની ચીજો લાવ્યા ત્યારે મેં પૂછ્યું : ” બાપુ ! આમાં…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા કુદરતની સૃષ્ટિ મનોહારી છે.  કુદરતના ખોળે દરેક જીવ કોઈક ચોક્કસ ભૂમિકા સાથે જન્મેલા છે. અગન, ગગન, વગડે, જળ અને જમીન…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા ગરુડ/ ઇગલ જેવું માથું અને સિંહ જેવી કેશવાળી વાળું ભપકાદાર પક્ષી એટલે પહાડી ગીધ. માથુ  અને ગળુ બોડકુ પીળા રંગનું…

ગિજુભાઈ બધેકા એક લોકગીતમાં ‘સાગસીસમના ઢોલિયા’નું સુંદર વર્ણન કરેલું છે. આખું ગીત તો મને નથી આવડતું પણ એની પહેલી લીટી યાદ છે– “સાગ સીસમનો ઢોલિયો,…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા કુદરત એટલી અજાયબ છે કે જુદાજુદા જીવને અનોખા રંગરૂપ અને વિવિધ લાક્ષણિકતા આપેલી છે.  અનોખી ચમકતી પીળી આંખવાળું નિશાચર પક્ષી…

ગિજુભાઈ બધેકા ગિજુભાઈ ભગવાનજી બધેકા (૧૫-૧૧-૧૮૮૫, ૨૫-૬-૧૯૩૯) નો પરિચય : બાળસાહિત્યકાર. જન્મ ચિત્તળ (જિ. અમરેલી)માં. પ્રાથમિક-માધ્યમિક શિક્ષણ ભાવનગરમાં. ૧૯૦૫માં મૅટ્રિક. પ્રિવિયસનું વર્ષ પૂરું કરી મુંબઈની વેપારી…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા શ્યામશિર ટપુશીયુ તેમના માથાના કાળા રંગની સામ્યતાના લીધે તેમના કુળના કથ્થઈ ટપસીયુની જેમ બ્લેક હેડેડ મુનિઆ તરીકે પણ ઓળખાય છે….

ફરી કુદરતના ખોળે લાલ ટપૂસીયૂં/ લાલ મુનિયા/ Red avadavat / Strawberry* finch / Amandava amandava / કદ: ૩ ઇંચ થી ૪ ઇંચ લંબાઈ – ૯…

ફરી કુદરતના ખોળે હરિયલ/ Yellow  Footed  Green  Pigeon  / Yellow  Legged  Green  Pigeon / મરાઠી: હોલા – હરિયલ કદ: ૨૯ સે. મી. થી ૩૩ સે….

ફરી કુદરતના ખોળે નાચણ/ પંખો/ White Browed Fantail અને White  Spotted  Flycatcher  / ટપકીલી નાચણ/ પહાડી નાચણ *કદ: ૧૭ સે.મી, ૭.૫ ઇંચ. વજન: ૧૦ થી…

ફરી કુદરતના ખોળે સુગરી/ બાયા/ Weaverbird / Ploceus philippinus / કદ : ૧૫ સેન્ટિમીટર, ૬ ઇંચ જગત કીનખાબવાલા જુના જમાનામાં સુગરીનો ઉપયોગ શેરીમાં પક્ષીની કેળવેલી…

ફરી કુદરતના ખોળે જગત કીનખાબવાલા કદ: ૧૨ ઇંચ/ ૩૨ સે.મી ભારતવર્ષ, એશિયા અને આફ્રિકામાં જોવા મળતું ચાતક એક કોયલના કુળનું પક્ષી છે. ચાતક પક્ષીનું નામ…

પરેશ ર વૈદ્ય થોડા સમય પહેલાં ‘ચિંતન’ નામની એક સામાજિક સંસ્થાએ દિલ્હી અને ગાઝિયાબાદના  ઝૂપડા વિસ્તારોમાં કોરોનાની રસી બાબત એક સર્વે કરાવ્યો. ૪૭૭૪ લોકો જોડે…

જગત કીનખાબવાલા          કુદરતમાં નાનામોટા અસંખ્ય જીવ છે અને દરેકમાં અકલ્પનિય વિવિધતા અને કાબેલિયત ભરેલી છે. એટલી બધી વિવિધતા છે કે  વિવિધતા…

વૈયું/ Rosy Starling (Pastor roseus) / Rose-coloured starling જગત કીનખાબવાલા ૨૩ સેન્ટિમીટર, ૯ ઇંચ નું કદ ટેક્નિકલ વૈજ્ઞાનિક શોધ અને વૈયા ચમકતું કાળું, અવ્યવસ્થિત ચોટલી…

શેતૂર / Mulberry /Morus alba / Silkworm mulberry જગત કીનખાબવાલા એક જમાનામાં સાચું સિલ્ક બનતું તેના માટેના સિલ્કવોર્મ/ રેશમના કીડા ઉછેર માટેનું જૂનું અને જાણીતું…

જગત કીનખાબવાલા સમડી એક વ્યાપક પ્રમાણમાં આકાશમાં ઉડતું જોવા મળતું શિકારી પક્ષી છે. તે તકવાદી પક્ષી ગણાય છે. શિકાર ને શોધવા માટે હવામાં ચબરાક રીતે…

ભરત ભટ્ટ મહાત્મા ગાંધીજીના મીઠાના સત્યાગ્રહ વિશે કોણ ન જાણતું હોય? ગાંધીજી માનવજીવનમાં મીઠાનું મહત્ત્વ જાણતા હતા. દેશમાંજ ઉત્પન્ન અને દેશના જ લોકોએ બનાવેલ વસ્તુ…

જગત કીનખાબવાલા હાલમાં જયારે આખું વિશ્વ  પર્યાવરણ સામે પડકાર ઝીલી રહ્યું છે, ત્યારે પક્ષીઓનું વિશ્વ એમના પોતાના અસ્તિત્વ માટે મોટા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યું છે….

જ્વલંત નાયક કરોડો-અબજો રૂપિયાના ખર્ચે થનારા આ મિશન માણસજાતના ભવિષ્ય સાથે જોડાયેલા હોય છે, આથી એમાં અનેક નાની નાની બાબતો પ્રત્યે તંતોતંત કાળજી રાખવી પડે…

મોર (નર) અને ઢેલ (માદા) / Indian Peafowl /Scientific name: Pavo Cristatus / Peacock  (male ) Peahen  (female) જગત કીનખાબવાલા કદ: વિશાળ ૪૦ થી ૪૬…

જ્વલંત નાયક ‘સ્પેસ’ શબ્દ આજે દરેક દેશને આકર્ષી રહ્યો છે. કેમકે દરેક દેશને સ્પેસ – એટલે કે અવકાશ વિજ્ઞાનમાં અગ્રેસર હોવાના ફાયદા સમજાઈ ગયા છે….

કાબરો લક્કડખોદ / Yellow fronted Pied Woodpecker / Dendrocopos mahrttensis જગત કીનખાબવાલા લક્કડખોદ શબ્દ સાંભળો અને તરત યાદ આવે કે આતો પક્ષીનું નામ! હા, જોયું…