Category: કૃષિ વિષયક અનુભવો

કૃષિ વિષયક અનુભવો હીરજી ભીંગરાડિયા         ઘણાં વરસો પહેલાં પંચવટી બાગમાં મોટેપાયે ફળઝાડોના રોપા અને કલમો તૈયાર કરવાની નર્સરી શરૂ કરેલી. નર્સરી બાબતેના કમકાજમાં સૌથી…

હીરજી ભીંગરાડિયા             “ગો-રક્ષાપાત્ર” માં એક વાર્તા વાંચી. એક મા એની નાનકડી દીકરી સાથે સીટી બસમાં જતી હોય છે. બસમાં એક ગરીબ અને ચીંથરેહાલ છોકરો…

હીરજી ભીંગરાડિયા તે  દિવસે  અમને કિશોરોને એવી ખબર નહોતી કે ‘આમલી’ ખાવાથી શરીરના સાંધા દુખે અને ‘ખરખોડી’ ખાવાથી આંખો સારી રહે ! અમારા માટેતો ઝટ…

હીરજી ભીંગરાડિયા પ્રકૃતિમાં અને એમાંયે ખાસ કરીને વનસ્પતિ સૃષ્ટિમાં કેટલીક એવી ઘટનાઓ બનતી હોય છે કે જે જોઇ અચંબામાં પડી જવાય છે. મનમાં સહેજે પ્રશ્નો…

હીરજી ભીંગરાડિયા     દારુ અને દૂધના બે ગ્લાસ ભર્યા હોય તો શું પીવાય ? દરદીની ખબર પૂછવા ગયા હોઇએ તો-પછી ભલેને ઘર હોય કે દવાખાનું-…

હીરજી ભીંગરાડિયા પંખી સમાજમાં જે પક્ષીઓ જમીનથી ઉંચેરો માળો બાંધી પોતાનાં બચ્ચાં ઉછેર કરી રહ્યાં હોય છે એ બધાં ચકલાં-હોલાં-પોપટ-પારેવાં-બગલાં જેવાં મોટાં ભાગનાં પક્ષીઓમાં ઇંડામાંથી…

હીરજી ભીંગરાડિયા ખેતી અને વેપાર બન્ને ભલે કહેવાય વ્યવસાય જ ! પણ બન્નેની તાસીર છે એક બીજાથી સાવ જ નોખી ! એકમાં છે નવું પેદા…

હીરજી ભીંગરાડિયા      “જો ખેતીમાં બરકત ન આવતી હોય તો  ખેડૂતોએ ઘરમાં “ઉંદર” પાળવા જોઇએ.” આવી માન્યતાના જોરે આસામના મોટા ભાગના ખેડૂતોના ઘરમાં હવે ઉંદર…

હીરજી ભીંગરાડિયા      “હીરજીભાઇ ! આપણે સીતાપરથી જે “મધ” લાવ્યા છીએ તે મધ તો બોટલમાંને બોટલમાં જામી ગયું છે. નક્કી આ મધમાં ખાંડની ચાસણી જેવું…

હીરજી ભીંગરાડિયા        “ કાળી કાળી વાદળીમાં વીજળી ઝબૂકે,                                મેહુલિયો કરે કલશોર………..જોને કળાયેલ બોલે છે મોર ”  …..! અષાઢનાં કાળાં ડિબાંગ વાદળાંઓ આકાશમાં ઘેઘૂર…

હીરજી ભીંગરાડિયા પ્રવેશ દ્વારે “ રજા સિવાય અંદર આવવાની મનાઈ છે ” એવું બોર્ડ કોઇ મોટી કંપનીના ઔદ્યોગિક એકમે, કોઇ રાજકારણી નેતાની બેઠકે , સરકારી…

હીરજી ભીંગરાડિયા જેને જેને પાંખો હોય એ બધાં પંખી થોડા ગણાય ? પાંખો તો કેટલાય કીટ-પતંગિયાંને અને વડવાંગળાંને પણ ક્યાં નથી હોતી ? પંખીઓના શરીર…

હીરજી ભીંગરાડિયા મારે વાત કરવી છે 1950-60 ના સમયગાળા આસપાસની-મારી સાંભરણ્યની. તે વખતે ગામડું એ એક સ્વાવલંબી એકમ હતું. તેનો ખેતી જ મુખ્ય ઉદ્યોગ હતો….

હીરજી ભીંગરાડિયા         કળતર થવું, તાવ તરિયો આવી જવો, માથું દુ:ખવું, કે પેટની નાની-મોટી ગરબડ ઊભી થઈ જાય, તો એને આપણે ‘ગંભીર બીમારી’ નહીં, પણ…

હીરજી ભીંગરાડિયા “શું વાત કરું ગોદાવરીભાભી ! તમારે ત્યાં આવીએ અને કંઇક નવું ન પામીએ એવું ક્યારેય બન્યું નથી ! ગયા વખતે આવ્યો ત્યારે તમારી…

હીરજી ભીંગરાડિયા ખેતી એટલે નિત્ય નવા પડકારો અને તેના ઉપાયો યોજ્યા કરવાનો સંગ્રામ ! એક પ્રશ્ન ઉપર જીત મેળવી લઈએ એટલે કામ પૂર્ણ થતું નથી…

જગદીશ પટેલ દક્ષિણ કોરીઆમાં લોકો પોતાના ઘરમાં હ્યુમિડિફાયરનો ઉપયોગ કરતા હોય છે. વાતાવરણમાં ભેજ ન હોય ત્યારે ભેજ વધારવા આ યંત્રનો ઉપયોગ થતો હોય છે….

હીરજી ભીંગરાડિયા વધુ ઝેરીલાં, ડહીલાં અને પરદેશી કૂતરાંઓ વિષે ઊંડો અભ્યાસ કરવાનો સમય મળ્યો નથી. પણ આપણી આસપાસ, અરે ! કહોને સાથોસાથ-ભેળાં ભેળાં જ રહેનારાં…

હીરજી ભીંગરાડિયા મોટી ઉંમરે દીકરો થયો હોય એટલે મા-બાપે એનો- ખાટલેથી પાટલે અને પાટલેથી ખાટલે – હથેળીમાં ઉછેર કર્યો હોય. “બાળક છે ને ! કાલ…